Naskórek

Naskórek to warstwa, której należy się przyjrzeć nieco bliżej. Tak jak już wcześniej pisałam, zbudowany jest z pięciu warstw w których 90% komórek stanowią keratynocyty. Zawierają w swojej cytoplazmie keratyny i są połączone ze sobą za pomocą desmosomów. Keratynocyty warstwy podstawnej są natomiast połączone z błoną podstawną za pomocą hemidesmosomów (półdesmosomy). Komórki naskórka przemieszczają się od warstwy położonej najgłębiej (podstawnej) do warstwy najwyższej (rogowej), by w ostatnim etapie swojej drogi ulec złuszczeniu. Cały proces nazywamy keratynizacją i trwa on ok 28 dni. Komórka potrzebuje 14 dni na przejście z warstwy podstawnej do warstwy rogowej i kolejnych 14 na pokonanie warstwy rogowej. Komórki naskórka w ostatniej warstwie, co zresztą widać na rysunku, są płaskie i odwodnione, nie posiadają one również jądra komórkowego. Takie komórki nazywane są korneocytami. Cóż zatem dzieje się w poszczególnych warstwach naszego naskórka?? Przyjrzyjmy się temu bliżej, rozpoczynając naszą drogę od warstwy leżącej najgłębiej:

Warstwa podstawna (rozrodcza)

Jest to warstwa leżąca bezpośrednio na błonie podstawnej. Zbudowana jest z komórek w których część wykazuje aktywność mitotyczną. Ok 5-10 % komórek stanowią komórki macierzyste, 50% komórki przejściowo namnażające się, 40% to komórki postmitotyczne. Komórki macierzyste dają początek komórkom przejściowo namnażającym się, a te komórkom ulegającym różnicowaniu. Oprócz wspomnianych komórek znajdują się tu również komórki odpowiedzialne za zabarwienie naszej skóry, są to melanocyty. W warstwie rozrodczej przypada 1 melanocyt na 36 keratynocytów. Posiadają one wypustki wnikające w wyższe warstwy naskórka przekazując im melanosomy, które zawierają melamine (pigment).

Warstwa kolczysta

Podobnie jak w warstwie podstawnej, znajdują się tu duże ilości filamentów keratynowych zlokalizowanych wokół jądra komórkowego. Są połączone między sobą desmosomami (każdy z keratynocytów zawiera płytkę desmosomalną zbudowaną z 6 polipeptydów). W górnej części warstwy kolczystej pojawiają się ziarnistości lamelarne będące prekursorami lipidów warstwy rogowej naskórka. 

Warstwa ziarnista

Przetwarzanie podstawowych cząstek rozpoczyna się w warstwie ziarnistej. Pojawiają się w niej ziarna keratohialiny składające się z białka profilagryny oraz włókien keratynowych i loriktyny. Profilagryna jest prekursorem filagryny – białka spajającego ze sobą komórki w warstwie rogowej. W warstwie ziarnistej znajdziemy również Ciałka Otlanda, czyli organella produkujące lipidy, które tworzą się poza błoną komórkową. Uwalniają one lipidy tworząc spoiwo międzykomórkowe. 

Warstwa rogowa

Stanowi ostatnią warstwę naszego naskórka. Możemy w niej znaleźć trzy warstwy, których grubość wynosi ok 10 um:
1. Jasną- obecną jedynie w zagłębieniu dłoni i na piętach (warstwa ta w niektórych książkach wymieniana jest jako warstwa oddzielna stąd też na początku napisałam o pięciu warstwach). 
2. Zbitą- jest to właściwa warstwa rogowa
3. Rozłączną- najbardziej zewnętrzna, ulegająca złuszczeniu. 

Skład tej warstwy całkowicie różni się od składu warstw opisanych wcześniej. Przejście komórek z warstwy ziarnistej do warstwy rogowej wiąże się z utratą ok 80 % suchej masy. W warstwie tej możemy wyróżnić dwa składniki budulcowe:
1. Korneocyty - martwe komórki bez jądra zbudowane prawie wyłącznie z keratyny. Zawierają mieszaninę substancji higroskopijnych (NMF), zapewniających wiązanie wody. Są połązcone ze sobą za pomocą korneosomów (przekształcone desmosomy). 
2. Warstwy lipidów znajdujących się miedzy komórkami. Skład spoiwa międzykomórkowego jest następujący: 45 % ceramidy, 25% cholesterol, 15% kwasy tłuszczowe, pozostałość stanowią triglicerydy, estry cholesterolu, sfingozyna a ich zawartość wynosi po ok 2%. 

Oprócz wspomnianych keratynocytów, naskórek zawiera również inne komórki, są to komórki Largenhansa oraz komórki Merkla. Komórki largenhansa- wychwytują alergeny i przekazują je limfocytom T, stanowią ok 2-4 % całkowitej ilości komórek. Mogą opuścić naskórek i przedostać się do skóry właściwej, wówczas mamy do czynienia z odpowiedzią zapalną i rumieniem.. Komórki Merkla- receptory czuciowe, zlokalizowane w warstwie podstawnej. Stanowią ok 1 % populacji komórek.